Some Mongolian Term-Forming Suffixes: Frequency of Use and Application

The article calculates the meanings and frequency use of some Mongolian term-forming suffixes by the aid of TextStat program.
The present paper deals with meanings, functions, frequency and application of some Mongolian term-forming suffixes, such as -тан4 , -нцар2, -гана4, -лзай3, -ж, ‑жин, -ч, -чин, -ийнхан2. The study examines terms to denote plants, animals, minerals and geological objects related to natural sciences in the Russian-Mongolian Terminological Dictionary (editions of 1964, 1970, and 1979) containing 120,000 terms.
The study includes two main sections. Firstly, it summarizes works by scientists to have studied the meanings of the suffixes mentioned above, and examines which of the meanings are more frequently used to create terms. Among the scientists who have investigated the Mongolian suffix -тан, T. A. Bertagaev described its meaning as follows: 1. ‘massive’, e.g., цэргийн эрхтэн ʽmilitary authorities, militaristsʼ; 2. ‘singular / plural’, e.g., цагаантан ʽwhite guardsman, white guardsmen; 3. ‘singularity’, e.g., сэхээтэн ʽintellectualʼ. In term formation, -тан4 is commonly used to create terms denoting plant and animal species. For example, in animal names — битүү тууртан ʽodd-toed ungulatesʼ (1); in plant names — Луулийн язгууртан ʽChenopodiaceaeʼ; in names of microorganisms — багц шилбүүртэн ʽlofotrihiʼ (1); in bird names — жигүүртэн ʽbirdsʼ, etc.
The suffix -нцар is primarily used to form terms with meaning ‘diminutive’, e. g., үндсэнцэр ʽsmall rootʼ, навчинцар ‘leaflets’ (7); and meanings of similarity, e.g., манинцар ‘hermaphroditism’ (3), болронцор чулуу ‘quartzite’ (2), and the meaning ‘piece of a big thing’, e. g., элэгний хэлтэнцэр ‘hepatic lobule’ (2), etc. Thus, those are suffixes used for semantic extension of the vocabulary.
The study also reveals that the suffix -гана4 contains 5 different meanings when it comes to term formation: a) the suffix is mostly added to a noun to create one characterized by specific terminology of the subject. For example, улаагана ‘red currant’ (3), хонхорт харгана ‘cingil silver’ (3), алтгана ‘golden karagana’; b) it is used to create terms denoting shape and form. For example, өргөст бударгана (өргөст хамхуул) ‘Salsola pestifera Nels’ (2); c) it is added to onomatopoetic words imitating animal sounds, such as tsuur tsuur, hed hed to create corresponding terms. For example, цүүргэнэ ‘locust’ (3), хэдгэнэ ‘wasp’ (3), etc. d) it is used to create term with the meaning of similarity. For example, сүүгэнэ ‘Euphorbia’ (1), салаагана ‘chorispora’ (2), гичгэнэ ‘Potentilla bifurca’ (1), e) it is added to roots of loan words to create new plant and fish names. For example, тавилгана — (tavolga + гана) (1), Суладай, нагана — Нагана (Suladai, Nagana — Nagana) (1), etc.
The second section of the paper mainly focuses on the frequency of the suffixes -тан4, -нцар2, -гана4, -лзай3, -ж, -жин, -ч, -чин, -ийнхан2 in the Russian-Mongolian Terminological Dictionary analyzed using the TextStat corpus linguistic software. The study concludes the suffix -тан4 to be traced 292 times in the structure of single and compound terms; -нцар — 218; -гана — 68; -ч, -чин — 53; -ж, -жин — 45; -ийнхан — 11.

1. Адьяа 2011 — Адьяа О. Сопоставительное терминоведение. Улаанбаатар: Бемби сан, 2011. 173 х. [Adyaa O. Sopostavitel’noe terminovedenie [Comparative terminology]. Ulaanbaatar: Bembi San, 2011. 173 p. (In Rus. and Mong.)]

2. БАМРС II 2001 — Большой академический монгольско-русский словарь / отв. ред. Г. Ц. Пюрбеев. Т. 2. Д–О. М.: Academia, 2001. 536 с. [Bol’shoy akademicheskiy mongol’sko-russkiy slovar’ [Great Academic Mongolian-Russian Dictionary]. G. Ts. Pyurbeev (ed.). Vol. 2. Д–O. Moscow: Academia, 2001. 536 p. (In Mong. and Rus.)]

3. Бертагаев 1964 — Бертагаев Т. А. Синтаксис современного монгольского языка в сравнительном освещении: Простое предложение. М.: Наука, 1964. 280 с. [Bertagaev T. A. Sintaksis sovremennogo mongol’skogo yazyka v sravnitel’nom osveschenii: Prostoe predlozhenie [Modern Mongolian syntax in a comparative perspective: the simple sentence]. Moscow: Nauka, 1964. 280 p. (In Rus.)]

4. Бертагаев 1974 — Бертагаев Т. А. Лексика современных монгольских литературных языков. М.: Наука, 1974. 382 с. [Bertagaev T. A. Leksika sovremennykh mongol’skikh literaturnykh yazykov [Literary vocabulary of contemporary Mongolic languages]. Moscow: Nauka, 1974. 382 p. (In Rus.)]

5. Болд, Цэвээнмядаг, Болдбаатар, Майнжаргал 2007 — Болд А., Цэвээнмядаг Н., Болдбаатар Ш., Майнжаргал Г. Монгол орны шувууны зүйлийн нэрийн арван хэлний толь бичиг. Улсын нэр томьёоны бичиг. № 2 (150), Улаанбаатар: УХҮ, 2007. 180 х. [Bold A., Tseveenmyadag N., Boldbaatar Sh., Maynzhargal G. Mongol orny shuvuuny züyliyn neriyn arvan khelniy tol’ bichig [A ten-language dictionary: names of birds]. Ulsyn ner tom’eony bichig (National terminology papers). No. 2 (150). Ulaanbaatar: UKhҮ, 2007. 180 p. (In Mong.)]

6. Болд 1986 — Болд Л. Орчин цагийн монгол хэлний дагавар. Улаанбаатар: УХҮ, 1986. 132 х. [Bold L. Orchin tsagiyn mongol khelniy dagavar [Modern Mongolian: word-forming affixes]. Ulaanbaatar: UKhҮ, 1986. 132 p. (In Mong.)]

7. Дэлэнтний ангилал зүй 2003 — Дэлэнтний ангилал зүй, ангилбарын монгол нэр томьёо. Боловсруулсан С. Дуламцэрэн // Улсын нэр томьёоны комиссын мэдээ. № 148. Улаанбаатар: УХҮ, 2003. 72 х. [Delentniy angilal zүy, angilbaryn mongol ner tom’eo. Bolovsruulsan S. Dulamtseren [Mongolian mammal classification terminology]. Ulsyn ner tom’eony komissyn medee (Bulletin of the State Terminological Commission). No. 148. Ulaanbaatar: UKhҮ, 2003. 72 p. (In Mong.)]

8. Мөнх-Амгалан, Кан Шин 2014 — Мөнх-Амгалан Ю., Кан Шин. Орчин цагийн монгол хэлний бүтээвэр судлал. II боть. Улаанбаатар: Соёмбо принтинг, 2014. 382 х. [Mӧnkh-Amgalan YU., Kan Shin. Orchin tsagiyn mongol khelniy bүteever sudlal [Modern Mongolian morphology]. Vol. 2. Ulaanbaatar: Soembo Printing, 2014. 382 p. (In Mong.)]

9. ОМНТТ 1964 — Орос-монгол нэр томьёоны толь. I боть. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар, 1964. 560 х. [Oros-mongol ner tom’eony tol’ [Russian-Mongolian terminological dictionary]. Vol. 1. Ulaanbaatar: State Publ. House, 1964. 560 p. (In Rus. and Mong.)]

10. ОМНТТ 1970 — Орос-монгол нэр томьёоны толь. II боть. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар, 1970. 1106 х. [Oros-mongol ner tom’eony tol’ [Russian-Mongolian terminological dictionary]. Vol. 2. Ulaanbaatar: State Publ. House, 1970. 1106 p. (In Rus. and Mong.)]

11. ОМНТТ 1979 — Орос-монгол нэр томьёоны толь. III боть. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар, 1979. 740 х. [Oros-mongol ner tom’eony tol’ [Russian-Mongolian terminological dictionary]. Vol. 3. Ulaanbaatar: State Publ. House, 1979. 740 p. (In Rus. and Mong.)]

12. Орчин цагийн монгол хэл 1966 — Орчин цагийн монгол хэл. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар, 1966. 336 х. [Orchin tsagiyn mongol khel [Modern Mongolian]. Ulaanbaatar: State Publ. House, 1966. 336 p. (In Mong.)]

13. Орчин цагийн монгол хэл 1997 — Орчин цагийн монгол хэл. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар,1997. 440 х. [Orchin tsagiyn mongol khel [Modern Mongolian]. Ulaanbaatar: State Publ. House,1997. 440 p. (In Mong.)]

14. Өнөрбаян 2004 — Өнөрбаян Ц. Орчин цагийн монгол хэлний үг зүй. Улаанбаатар: УХҮ, 2004. 235 х. [Ӧnӧrbayan Ts. Orchin tsagiyn mongol khelniy üg zүy [Modern Mongolian morphology]. Ulaanbaatar: UKhҮ, 2004. 235 p. (In Mong.)]

15. УНТКМ 1962 — Улсын нэр томьёоны комиссын мэдээ. № 50. Улаанбаатар: ШУАХ, 1962. Ургамлын зарим нэр томъёо. 15 х. [Ulsyn ner tom’eony komissyn medee (Bulletin of the State Terminological Commission). No. 50. Ulaanbaatar: ShUAKh, 1962. Urgamlyn zarim ner tom”eo [Some plant denoting terms]. 15 p. (In Mong.)]

16. Цэвэл 1966 — Цэвэл Я. Монгол хэлний товч тайлбар толь. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн хэрэг эрхлэх хороо, 1966. 913 с. [Tsevel Ya. Mongol khelniy tovch taylbar tol’ [A concise dictionary of Mongolian]. Ulaanbaatar: State Publ. House, 1966. 913 p. (InMong.)]

17. Чоймаа 1997 — Чоймаа Ш. нар. Орчин цагийн монгол хэл. (Их дээд сургуулийн оюутан, багш нарт зориулав). Үг бүтэх ёс. Улаанбаатар: МУИС-ын хэвлэх. 214 х. [Choymaa Sh. et al. Orchin tsagiyn mongol khel. (Ikh deed surguuliyn oyuutan, bagsh nart zoriulav). Üg bütekh es [Modern Mongolian (a study book for university students and lecturers). Word-formation rules]. Ulaanbaatar: National University of Mongolia, 1997. 214 p. (In Mong.)].