Preview

Oriental Studies

Расширенный поиск

О некоторых редких и малоизвестных военных терминах в монгольских летописях XVII в.

https://doi.org/10.22162/2619-0990-2023-65-1-171-192

Аннотация

Цель исследования ― представить этимологический анализ нескольких редких военных терминов, встречающихся в монгольских летописях XVII в. В статье анализируются восемь терминов, которые либо полностью отсутствуют в словарях письменного монгольского языка, либо фигурируют в источниках с уникальными или редкими значениями: aγuraγ ~ aγuruγ ‘тыловой лагерь’, bayirildu- ‘сражаться друг с другом’, bulγaldu- ‘биться друг с другом’, čaγuraγul- ‘отправлять в военный поход’, ide- ‘захватывать и разграблять (город)’, nengde- ‘неожиданно атаковать, внезапно нападать’, niγtarqa- ‘быть в плотном строю’, toyin ‘(военный) лагерь’. Данные термины относятся к редкой и малоизвестной лексике, отражающей особенности военной организации эпохи Монгольской империи. Материалами исследования выступают три монгольские хроники XVII в.: так называемое «Краткое Золотое сказание» («Quriyangγui altan tobči») (между 1604 и 1634 гг. или 2-я пол. XVII в.), «Сутра под названием Драгоценная ясность» («Erdeni tunumal neretü sudur») (ок. 1607 г.) и «Золотое сказание» («Altan tobči») Лубсан Данзана (между 1651 и 1655 гг. или конец XVII – начало XVIII в.). В статье использован комплекс методов сравнительно-исторического языкознания и текстологии. Основным результатом исследования является вывод, что военная организация Монгольской империи в значительной степени еще сохраняла эффективность в эпоху составления монгольских летописей, но совершенно утратила свою актуальность в Новое время, в связи с чем лишь некоторые из рассмотренных средневековых военных терминов сохранились в современных монгольских языках, иногда в сильно изменившемся значении (aγuraγ ~ aγuruγ), как устаревшие формы (bulγa / bulγaldu-) или связанные морфемы (ča’ur). В работе делаются выводы о том, что ряд терминов имеют иноязычное происхождение и несут на себе следы интенсивных ареальных контактов монгольских языков с языками соседних народов, таких как тюркские (aγuraγ ~ aγuruγ, bulγa(-), toyi/n), тунгусо-маньчжурские (nen(g)de-) и киданьский (ča’ur). Некоторые употребляются как hapax legomena в отдельных летописных памятниках (bayirildu-, čaγuraγul-, niγtarqa-), тогда как другие демонстрируют крайне специфичные значения, не имеющие параллелей в источниках и либо соответствующие семантике донорских форм (toyi/n), либо возникшие под влиянием местных территориальных диалектов (ide-).

Об авторе

Павел Олегович Рыкин
Институт лингвистических исследований РАН (д. 9, Тучков пер., 199053 Санкт-Петербург, Российская Федерация)
Россия

кандидат исторических наук, старший научный сотрудник



Список литературы

1. AT 2011 — Лувсанданзаны зохиосон Эртний хааны үндэслэсэн төр ёсны зохиолыг товчлон хураасан Алтан товч хэмээх оршвой = Erten-ü qad-un ündüsülegsen törü yosun-u jokiyal-i tobčilan quriyaγsan altan tobči kemekü orusibai (= Так называемое Золотое сказание, резюмирующее сочинения о принципах управления, заложенных ханами древности, сочинение Лубсан Данзана) / эх бичгийн цогц судалгаа хийсэн доктор (Sc. D), профессор Ш. Чоймаа; Хянан тохиолдуулсан доктор (Ph. D) М. Баярсайхан. XVII зууны монгол түүхэн сурвалжийн тулгуур эхүүд 2. Улаанбаатар: Болор Судар, 2011. 764 х.

2. Bur 1967 — Poppe N. The Twelve Deeds of Buddha: A Mongolian Version of the Lalitavistara: Mongolian Text, Notes, and English Translation. Asiatische Forschungen 23. Wiesbaden: Harrassowitz, 1967. 173 p., 65 pl.

3. DLT 1982–1985 — Maḥmūd al-Kāšγarī. Compendium of the Turkic Dialects (Dīwān Luγāt at-Turk) / ed. and trans. with introduction and indices by R. Dankoff in collaboration with J. Kelly. Vol. 1–3. Sources of Oriental Languages and Literatures 7. Harvard: Harvard University, 1982–85. xi, [1], 416, iii, [1], 381, 337 p.

4. ETS 2013 — J̌orungγ-a. Erdeni tunumal neretü sudur orosiba (= Сутра под названием Драгоценная ясность). Erdeni neretü sudur-un čiγulγan. Kökeqota: Ӧbӧr Mongγol-un arad-un keblel-ün qoriy-a, 2013. [4], 2, 8, 242 p.

5. Hin 1949 — Cleaves F. W. The Sino-Mongolian Inscription of 1362 in Memory of Prince Hindu // Harvard Journal of Asiatic Studies. 1949. Vol. 12, No. 1/2. Pp. 1–133, 27 pl.

6. HY 2003 — Kuribayashi Hitoshi 栗林均. “Ka–I yakugo” (kōshuhon) Mongorugo zen tango, gobi sakuin 『華夷訳語』(甲種本)モンゴル語全単語・語尾索引 (= Word- and Suffix-Index to Hua-yi Yi-yü, based on the Romanized Transcription of L. Ligeti). Tōhoku Ajia Kenkyū Sentā sōsho 東北アジア研究センター叢書 (= CNEAS Monograph Series 10). Sendai 仙台: Tōhoku Daigaku Tōhoku Ajia Kenkyū Senta 東北大学東北アジア研究センター, 2003. 4, xxiv, 178 p.

7. IM 2016 — Gül B. Moğolca İbni Mühennâ Lügati Kitâb Hilyetü’l-İnsan ve Helbetü’l-Lisân (= Монгольский глоссарий Kitāb Ḥilyat al-Insān wa Ḥalbat al-Lisān Ибн ал-Муханны). Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Dil Araştırmaları, 10. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 2016. [10], 269 p.

8. Gü 1952 — Mostaert A., Cleaves F. W. Trois documents mongols des Archives secrètes vaticanes. Appendice II: Le sceau du grand khan Güyüg // Harvard Journal of Asiatic Studies. 1952. Vol. 15. No. 3/4. P. 485–495.

9. LS — То[к]тō и др. 脫脫. Ляо ши 遼史 [История [династии] Ляо]. Т. 1–5. Бэйцзин 北京: Чжунхуа шуцзюй 中華書局, 1974. 1612 с.

10. MA 2008 — The Muqaddimat al-Adab: A Facsimile Reproduction of the Quadrilingual Manuscript (Arabic, Persian, Chagatay and Mongol) / ed. by S. Hasanov, Y. Saitô. The Japan Society for the Promotion of Science: Grant-in-Aid for Scientific Research (B); No. 17320061. Tôkyô: S. l., 2008. 22, 534b p.

11. Ölj 1962 — Mostaert A., Cleaves F. W. Document B: Lettre d’Ölǰeitü à Philippe le Bel, datée de 1305 // Mostaert A., Cleaves F. W. Les lettres de 1289 et 1305 des ilkhan Arγun et Ölǰeitü à Philippe le Bel [Harvard-Yenching Institute: Scripta Mongolica Monograph Series 1]. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1962. P. 55–85.

12. QAT 2002 — Qad-un ündüsün quriyangγui Altan tobči: эх бичгийн судалгаа (= Краткое Золотое сказание о происхождении ханов: текстологическое исследование) / галиглаж, үгийн хэлхээг үйл­дэн, эх бичгийн судалгаа хийсэн Ш. Чоймаа; эрхлэн нийтлүүлсэн Ц. Шагдарсүрэн. Monumenta Mongolica / National University of Mongolia: Centre for Mongol Studies 2. Т. 1. Улаанбаатар: Urlakh erdem, 2002. 333 х.

13. QDGZ — Е Лунли 葉隆禮. Цидань го чжи 契丹國志 [Записки о государстве киданей]. Бэйцзин 北京: Чжунхуа шуцзюй 中華書局, 2014. 336 с.

14. SHM 2001 — Kuribayashi Hitoshi 栗林均, Choijinjab 確精扎布. “Genchō hishi” Mongorugo zen tango, gobi sakuin 『元朝秘史』モンゴル語全単語・語尾索引 = Word- and Suffix-Index to The Secret History of the Mongols, based on the Romanized Transcription of L. Ligeti. Tōhoku Ajia Kenkyū Sentā sōsho 東北アジア研究センター叢書 = CNEAS Monograph Series 4. Sendai 仙台: Tōhoku Daigaku Tōhoku Ajia Kenkyū Senta 東北大学東北アジア研究センター, 2001. 6, vi, 954 p.

15. ZM 1961 — Iwamura S., with the collaboration of N. Osada and the late T. Yamasaki. The Zirni Manuscript: A Persian-Mongolian Glossary and Grammar, with Preliminary Remarks on the Zirni Manuscript by N. Poppe. Results of the Kyoto University Expeditions to the Karakoram and the Hindukush, 6. Kyoto: Kyoto Universuty, Committee for the Kyoto University Scientific Expeditions to the Karakoram and the Hindukush, 1961. ix, [3], 160 p., map, facs.

16. ZY 1990 — Ligeti L. Un vocabulaire sino-mongol des Yuan: Le Tche-yuan yi-yu / éd. par G. Kara // Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. 1990. T. 44, fasc. 3. Pp. 259–277.

17. БАМРС 2001–2002 — Пюрбеев Г. Ц. (ред.). Большой академический монгольско-русский словарь: В 4 тт. Т. 1. М.: Academia, 2001. 486 с. Т. 2. М.: Academia, 2001. 507 с. Т. 3. М.: Academia, 2001. 438 с. Т. 4. М.: Academia, 2002. 506 с.

18. БРС 2006–2008 — Шагдаров Л. Д., Черемисов К. М. Буряад-ород толи = Бурятско-русский словарь: В 2 тт. Т. 1. Улан-Удэ: Респ. тип., 2006. 635 с. Т. 2. Улан-Удэ: Респ. тип., 2006. 707 с.

19. Будагов 1869–1871 — Будагов Л. Сравнительный словарь турецко-татарских наречий, с включением употребительнейших слов арабских и персидских и с переводом на русский язык. Т. 1–2. СПб.: Имп. Акад. наук, 1869–1871. Т. 1. X, 810, 3, 6 с. Т. 2. 415, [1] с.

20. ДТС 1969 — Древнетюркский словарь / ред. В. М. Наделяев, Д. М. Насилов, Э. Р. Тенишев, А. М. Щербак. Л.: Наука, 1969. XXXVIII, 676 с.

21. Захаров 1875 — Захаров И. Полный маньчжурско-русский словарь. СПб.: Тип. Имп. Акад. наук, 1875. 2, XXX, 64, 1129, 6 с.

22. Ковалевский 1844–1849 — Ковалевский О. Монгольско-русско-французский словарь = Dictionnaire mongol-russe-français. Т. 1–3. Казань: Унив. тип., 1844–1849. XIII, 2690 с.

23. КРС 1977 — Калмыцко-русский словарь: 26 000 слов = Хальмг-орс толь: 26 000 үгмүд / под ред. Б. Д. Муниева. М.: Рус. яз., 1977. 768 с.

24. Пекарский 2008 — Пекарский Э. К. Словарь якутского языка: В 3-х тт. Т. 1–3. 3-е изд., испр. и доп. СПб.: Наука, 2008. XCIV, 3865 с.

25. Позднеев 1911 — Позднеев А. М. Калмыцко-русский словарь в пособие к изучению русского языка в калмыцких начальных школах. СПб.: Тип. Имп. Акад. наук, 1911. IV, 306 с.

26. ССТМЯ 1975 — Сравнительный словарь тунгусо-маньчжурских языков: Материалы к этимологическому словарю / отв. ред. В. И. Цинциус. В 2 т. Т. 1. А–Н. Л.: Наука, 1975. 672 c.

27. ССТМЯ 1975–1977 — Сравнительный словарь тунгусо-маньчжурских языков: Материалы к этимологическому словарю / отв. ред. В. И. Цинциус. В 2 т. Т. 2. О–Э. Л.: Наука, 1977. 992 c.

28. ЭСТЯ 1978 — Севортян Э. В. Этимологический словарь тюркских языков: Общетюркские и межтюркские основы на букву «Б». М.: Наука, 1978. 350 с.

29. Юдахин 1985 — Юдахин К. К. Киргизско-русский словарь: Ок. 40 000 слов = Кыргызча-орусча сɵздүк: Сɵздүктɵ 40 000 ге жакын сɵз бар. Кн. 1–2. Фрунзе: Гл. ред. Кирг. сов. энциклопедии, 1985. 504, 480 с.

30. CMED 2013 — Norman J., with the assistance of K. Dede and D. P. Branner. A Comprehensive Manchu-English Dictionary. Harvard-Yenching Institute Monograph Series 85. Cambridge, MA; London: Harvard University Asia Center, 2013. xxvi, 418 p.

31. CPED 1963 — Steingass F. A Comprehensive Persian-English Dictionary, Including the Arabic words and phrases to be met with in literature. 5th imp. London: Routledge & Kegan Paul Ltd., 1963. viii, 1539 p.

32. DKÜ 1984 — Engkebatu et al. Daγur kelen-ü üges = Давоэръюй цыхуй 达斡尔语词汇 (= Лексика дагурского языка). Mongγol töröl-ün kele ayalγun-u sudulul-un čuburil 005. Kökeqota: Öbör Mongγol-un arad-un keblel-ün qoriy-a, 1984. 13, 337 p.

33. DO 1968 — Mostaert A. Dictionnaire ordos. 2e éd. New York; London: Johnson Reprint Corporation, 1968. XX, 951 p.

34. EDT 1972 — Clauson G. An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. Oxford: Oxford University Press, 1972. xlviii, 989 p.

35. EWTD 2004 — Doerfer G., unter Mitwirkung von Knüppel M. Etymologisch-Ethnologisches Wörterbuch tungusischer Dialekte (vornehmlich der Mandschurei). Hildesheim; Zürich; New York: Olms, 2004. 932 s.

36. Haltod, Hangin, Kassatkin, Lessing 1960 — Haltod M., Hangin J. G., Kassatkin S., Lessing F. D. Mongolian-English Dictionary / ed. by F. D. Lessing. Berkeley, Los Angeles: University of California Press, 1960. xv, 1217 p.

37. HAU 2021 — Wilkens J. Handwörterbuch des Altuigurischen: Altuigurisch – Deutsch – Turkish = Eski Uygurcanın El Sözlüğü: Eski Uygurca – Almanca – Türkçe. Göttingen: Universitätsverlag, 2021. IX, [1], 929 s.

38. KWb 1935 — Ramstedt G. J. Kalmückisches Wörterbuch. Lexica Societatis Fenno-Ugricae 3. Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura, 1935. XXX, 560 p.

39. MOM 1978–1984 — Krueger J. R. Materials for an Oirat-Mongolian to English Citation Dictionary. Pt. 1–3. Publications of the Mongolia Society. Bloomington, IN: The Mongolia Society, 1978–1984. 6, 816 p.

40. NC 1984 — Цзинь Цицзун 金啟孮. Нюйчжэньвэнь цыдянь 女真文辞典 (= Словарь чжурчжэньского языка). Бэйцзин 北京: Вэньу чубаньшэ 文物出版社, 1984. 22, 300, 67, 21 с.

41. TMEN 1963–1975 — Doerfer G. Türkische und mongolische Elemente im Neupersischen: Unter besonderer Berücksichtigung älterer neupersischer Geschichtsquellen, vor allem der Mongolen- und Timuridenzeit. Bd. 1–4. Akademie der Wissenschaften und der Literatur: Veröffentlichungen der Orientalischen Kommission 16, 19–21. Wiesbaden: Steiner, 1963–1975. XLVIII, 557, 671, 670, 640 s.

42. UWb NB, II/1 2015 — Rӧhrborn K. Uigurisches Wӧrterbuch: Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien. Neubearbeitung. II. Nomina–Pronomina–Partikeln. Bd. 1: a – asvık. Stuttgart: Steiner, 2015. XXVI, 307 s.

43. Бира 1978 — Бира Ш. Монгольская историография (XIII–XVII вв.). М.: Наука, 1978. 320 с.

44. Владимирцов 1929 — Владимирцов Б. Я. Сравнительная грамматика монгольского письменного языка и халхаского наречия: Введение и фонетика. Л.: Изд. ЛВИ им. А. С. Енукидзе, 1929. XII, 437 с.

45. Гедеева, Пюрбеев 2014 — Гедеева Д. Б., Пюрбеев Г. Ц. Военная лексика в языке калмыцких деловых документов XVII–XIX вв. // Актуальные проблемы современного монголоведения и алтаистики: Мат-лы Междунар. науч. конф., посвящ. 75-летию со дня рождения и 55-летию научно-педагогической деятельности профессора В. И. Рассадина (г. Элиста, 10–13 ноября 2014 г.). Элиста: Изд-во КалмГУ, 2014. С. 230–231.

46. Дамдинсурэн 1974 — Дамдинсурэн Ц. Исторические достопримечательности трех урочищ в Керулен Баин-Улане // Тɵв Азийн иргэншилд нүүдэлчдийн роль (Олон улсын симпозиумын хэрэглэгдэхүүн) = Роль кочевников в цивилизации Центральной Азии (сборник мат-лов и докладов международного симпозиума ЮНЕСКО) / эрхэлсэн: Ш. Бира, А. Лувсандэндэв. Улаанбаатар: ШУА-ийн Хэвлэл, 1974. С. 105–109.

47. Крадин, Скрынникова 2006 — Крадин Н. Н., Скрынникова Т. Д. Империя Чингис-хана. М.: Вост. лит., 2006. 559 с.

48. Левитская 2014 — Левитская Л. С. Историческая фонетика чувашского языка. Чебоксары: ЧГИГН, 2014. 320 с.

49. Певнов 2004 — Певнов А. М. Чтение чжурчжэньских письмен. СПб.: Наука, 2004. 498 с.

50. Пюрбеев 2009 — Пюрбеев Г. Ц. Военная терминология в монголо-ойратских законах «Их цааз» и «Халха Джирум» // Единая Калмыкия в единой России: через века в будущее: мат-лы Междунар. науч. конф., посвящ. 400-летию добровольного вхождения калмыцкого народа в состав Российского государства (г. Элиста, 13–18 сентября 2009 г.). Ч. 2. Элиста: Джангар, 2009. С.283–285.

51. Рона-Таш 1985 — Рона-Таш А. Языковое влияние Монгольской империи XIII–XIV вв. // Олон Улсын Монголч Эрдэмтний IV их хурал = Четвертый Международный Конгресс монголоведов / ред. проф. А. Лувсандэндэв. Т. 2. Улаанбаатар: ШУА-ийн хэвлэл, 1985. С. 547–555.

52. Руднев 1911 — Руднев А. Д. Материалы по говорам Восточной Монголии (С рисунками и нотами в тексте). СПб.: Тип. Киршбаума, 1911. XXXII, 258 с.

53. Ярмаркина 2019 — Ярмаркина Г. М. Военная лексика в деловых документах хана Аюки и русских переводах 1714 г. // Монголоведение. 2019. № 4. С. 903–915. DOI: 10.22162/2500-1523-2019-4-888-901

54. Agyagási 2019 — Agyagási K. Chuvash Historical Phonetics: An areal linguistic study, With an Appendix on the Role of Proto-Mari in the History of Chuvash Vocalism. Turcologica 117. Wiesbaden: Harrassowitz, 2019. XI, [1], 333 p.

55. Atwood 2004 — Atwood C. P. Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire. New York: Facts on File, 2004. x, 678 p.

56. Bawden 1955 — Bawden Ch. The Mongol Chronicle Altan Tobči: Text, Translation and Critical Notes. Göttinger Asiatische Forschungen 5. Wiesbaden: Harrassowitz, 1955. X, 205, [1] p.

57. Cleaves 1948 — Cleaves F. W. The Expression Dur-a Qočarulčaǰu in the Letter of Ölǰeitü to Philippe le Bel // Harvard Journal of Asiatic Studies. 1948. Vol. 11, No. 3/4. P. 441–455.

58. Cleaves 1982 — Cleaves F. W. The Secret History of the Mongols, For the First Time Done into English out of the Original Tongue and Provided with an Exegetical Commentary. Vol. 1 (Translation). Cambridge, MA — London: Harvard University Press, 1982. lxv, [1], 277 p.

59. Čenggeltei, Wu, Jiruhe 2017 — [Čenggeltei] Qingge’ertai 清格尔泰, Wu Yingzhe 吴英喆, Jiruhe 吉如何. Qidan xiaozi zai yanjiu 契丹小字再研究 (= Дополнительные исследования малого киданьского письма). Vol. 1–3. Huhehaote 呼和浩特: Nei Menggu daxue chubanshe 内蒙古大学出版社, 2017. [4], 8, 9, [3], 864, 2336, [1], 19 p.

60. de Rachewiltz 1993–94 — Rachewiltz I. de. The Secret History of the Mongols: Some Fundamental Problems // The IAMS News Information on Mongol Studies Bulletin. 1993. No. 2 (12) / 1994. No. 1 (13). P. 3–10.

61. de Rachewiltz 1995 — Rachewiltz I. de. Some Puzzling Words in The Secret History of the Mongols // Mongolica: An International Annual of Mongol Studies. 1995. Vol. 6 (27). P. 278–286.

62. de Rachewiltz (trans.) 2006–2013 — The Secret History of the Mongols: A Mongolian Epic Chronicle of the Thirteenth Century / transl. with a Historical and Philological Commentary by I. de Rachewiltz. Vol. 1–3. Leiden; Boston: Brill, 2006–2013. cxxvii, 1349, xxiii, [1], 226 p.

63. Doerfer 1992 — Doerfer G. Mongolica im Alttürkischen // Bruno Lewin zu Ehren: Festschrift aus Anlaß seines 65. Geburtstages. Bd. 3: Korea ― Koreanistische und andere asienwissenschaftliche Beiträge / Hrsg. von M. Kuhl, W. Sasse [Bochumer Jahrbuch zur Ostasienforschung 14]. Bochum: Brockmeyer, 1992. S. 39–56.

64. Eldengtei, Oyundalai, Asaraltu 1991 — Eldengtei, Oyundalai, Asaraltu. «Mongγol-un niγuča tobčiyan»-u ǰarim üges-ün tayilburi (= Толкование некоторых слов из «Тайной истории монголов») / Ardaǰab, Sečengγou-a mongγolčilaba. Begeǰing: Ündüsüten-ü keblel-ün qoriy‑a, 1991. 2, 566 p.

65. Elverskog 2003 — Elverskog J. The Jewel Translucent Sūtra: Altan Khan and the Mongols in the Sixteenth Century. Brill’s Inner Asian Library 8. Leiden; Boston: Brill, 2003. xii, 388 p.

66. Erdal 1991 — Erdal M. Old Turkic Word Formation: A Functional Approach to the Lexicon. Vol. 1–2. Turcologica 7. Wiesbaden: Harrassowitz, 1991. XIV, 874 p.

67. Farquhar 1990 — Farquhar D. M. The Government of China under Mongolian Rule: A Reference Guide. Münchener Ostasiatische Studien, 53. Stuttgart: Steiner, 1990. xviii, 594 p.

68. Franke 1969 — Franke H. Bemerkungen zu den sprachlichen Verhältnissen im Liao-Reich // Zentralasiatische Studien. 1969. Bd. 3. S. 7–43.

69. Godziński 1985 — Godziński S. Język średniomongolski: Slowotwórstwo. Odmiana wyrazów. Składnia. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1985. 271 s.

70. Heissig 1959 — Heissig W. Die Familien- und Kirchengeschichtsschreibung der Mongolen. T. 1: 16.–18. Jahrhundert. Asiatische Forschungen 5. Wiesbaden: Harrassowitz, 1959. [8], 206, 111 S.

71. Hsiao 1978 — Hsiao Ch’i-ch’ing. The Military Establishment of the Yuan Dynasty. Harvard East Asian Monographs 4. Cambridge, MA; London: Harvard University Press, 1978. vii, 314 p., map.

72. Kane 1989 — Kane D. The Sino-Jurchen Vocabulary of the Bureau of Interpreters. Uralic and Altaic Series 153. Bloomington, IN: Indiana University, Research Institute for Inner Asian Studies, 1989. xi, [1], 439 p.

73. Kane 2006 — Kane D. Khitan and Jurchen // Tumen jalafun jecen akū: Manchu Studies in Honour of Giovanny Stary / ed. by A. Pozzi, J. A. Janhunen and M. Weiers [Tunguso-Sibirica 20]. Wiesbaden: Harrassowitz, 2006. P. 121–132.

74. Kane 2009 — Kane D. The Kitan Language and Script. Handbook of Oriental Studies. Section 8: Central Asia 19. Leiden–Boston: Brill, 2009. xiv, 305 p.

75. Kara 1990 — Kara G. Zhiyuan yiyu: Index alphabétique des mots mongols // Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. 1990. T. 44, fasc. 3. Pp. 279–344.

76. Kara 1997 — Kara G. Nomina-Verba Mongolica // Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. 1997. T. 50, fasc. 1/3. P. 155–162.

77. Kara 2001 — Kara G. Late Mediaeval Turkic Elements in Mongolian // De Dunhuang à Istanbul: Hommage à J. R. Hamilton / prés. par L. Bazin, P. Zieme. Silk Road Studies 5. Turnhout: Brepols, 2001. P. 73–119.

78. Kara 2005 — Kara G. Books of the Mongolian Nomads: More than Eight Centuries of Writing Mongolian. First English Edition. Translated from the Russian by J. R. Krueger. Indiana University Uralic and Altaic Series 171. Bloomington, IN: Indiana University, Research Institute for Inner Asian Studies, 2005. x, 331 p., XXXVIII pl.

79. Kempf 2013 — Kempf B. Studies in Mongolic Historical Morphology: Verb Formation in the Secret History of the Mongols. Turcologica 95. Wiesbaden: Harrassowitz, 2013. 239 p.

80. Kiyose 1977 — Kiyose G. A Study of the Jurchen Language and Script: Reconstruction and Decipherment. Kyoto: Hōritsubunka-sha, 1977. 260 p.

81. Kollmar-Paulenz 2001 — Kollmar-Paulenz K. Erdeni tunumal neretü sudur: Die Biographie des Altan qaγan der Tümed-Mongolen: Ein Beitrag zur Geschichte der religionspolitischen Beziehungen zwischen der Mongolei und Tibet im ausgehenden 16. Jahrhundert. Asiatische Forschungen 142. Wiesbaden: Harrassowitz, 2001. XVI, 390 S.

82. Ligeti 1955 — Ligeti L. [Rev. on] L. Hambis, Le chapitre CVIII du Yuan che: Les fiefs attribués aux membres de la famille impériale et aux ministres de la cour mongole d’après l’histoire chinoise officielle de la dynastie mongole. Avec 15 tableaux dont 7 hors-texte. Tome I, pp. XV, 191. T’oung Pao, Monographie III. Leiden 1954, E. J. Brill // Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. 1955. T. 5, fasc. 3. P. 315–323.

83. Ligeti 1959 — Ligeti L. Les mots solons dans un ouvrage chinois des Ts’ing // Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. 1959. T. 9, fasc. 3. P. 231–272.

84. Ligeti 1964 — Ligeti L. Les fragments du Subhāṣitaratnanidhi mongol en écriture ’phags-pa: Le mongol préclassique et le moyen mongol // Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. 1964. T. 17, fasc. 3. P. 239–292.

85. Ligeti 1972 — Ligeti L. Monuments préclassiques: 1. XIIIe et XIVe siècles. Monumenta linguae mongolicae collecta 2. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1972. 294 p.

86. Ligeti 1974 — Ligeti L. Histoire secrète des Mongols: Texte en écriture ouigoure, incorporé dans la Chronique Altan tobči de Blo-bzaṅ bstan-’jin. Monumenta linguae mongolicae collecta 6. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1974. 201 p.

87. Mostaert 1952 — Mostaert A. Sur quelques passages de l’Histoire secrète des Mongols // Harvard Journal of Asiatic Studies. 1952. Vol. 15, No. 3/4. P. 285–404.

88. Nugteren 2011 — Nugteren H. Mongolic Phonology and the Qinghai-Gansu Languages: Proefschrift ter verkrijging van de graad van Doktor aan de Universiteit Leiden. Landelijke Onderzoekschool Taalwetenschap = Netherlands Graduate School of Linguistics 289. Utrecht: LOT, 2011. 563 p.

89. Pelliot 1930 — Pelliot P. Les mots mongols dans le Koryo să // Journal Asiatique. 1930. T. 217. P. 253–266.

90. Pelliot 1943 — Pelliot P. Une tribu méconnue des Naiman: les Bätäkin // T’oung Pao. Second Series. 1943. Vol. 37, livr. 2. P. 35–72.

91. Pelliot, Hambis (trans.) 1951 — Histoire des campagnes de Gengis Khan, Cheng-wou ts’in-tcheng lou / trad. et annoté par P. Pelliot et L. Hambis. T. 1. Leiden: Brill, 1951. XXVIII, 485 p.

92. Poppe 1955 — Poppe N. The Turkic Loan Words in Middle Mongolian // Central Asiatic Journal. 1955. Vol. 1, No. 1. P. 36–42.

93. Poppe 1967 — Poppe N. On Some Military Terms in the Yüan-ch‘ao pi-shih // Monumenta Serica. 1967. Vol. 26. P. 506–517.

94. Poppe 1974 — Poppe N. Grammar of Written Mongolian. 3rd printing. Porta Linguarum Orientalium: Neue Serie 1. Wiesbaden: Harrassowitz, 1974. XV, 195 p.

95. Poppe 1975 — Poppe N. Altaic Linguistics — An Overview // Гэнго-но кагаку 言語の科学 (= Лингвистические науки). 1975. Т. 6. С. 130–186.

96. Ratchnevsky 1937 — Ratchnevsky P. Un code des Yuan. T. 1. Bibliothèque de l’Institut des hautes études chinoises 4. Paris: Leroux, 1937. xcix, 348 p.

97. Róna-Tas, Berta 2011 — Róna-Tas A., Berta Á, with the assistance of L. Károly. West Old Turkic: Turkic Loanwords in Hungarian. Pt. 1–2. Turcologica 84. Wiesbaden: Harrassowitz, 2011. X, 1494 p.

98. Rybatzki 2006 — Rybatzki V. Die Personennamen und Titel der mittelmongolischen Dokumente: Eine lexikalische Untersuchung. Publications of the Institute for Asian and African Studies 8. Helsinki: Yliopistopaino Oy, 2006. xxxvi, 841 s.

99. Rybatzki 2011 — Rybatzki V. Classification of Old Turkic loanwords in Mongolic // Ötüken’den İstanbul’a: Türkçenin 1290 Yılı (720—2010): 3–5 Aralık 2010, İstanbul: Bildiriler = From Ötüken to Istanbul: 1290 Years of Turkish (720—2010): 3rd—5th December 2010, Istanbul: Papers / ed. by M. Ölmez et al. İstanbul: Büyükşehir Belediyesi, 2011. Pp. 185–202.

100. Shimunek 2017 — Shimunek A. Languages of Ancient Southern Mongolia and North China: A Historical-Comparative Study of the Serbi-Mongolic Language Family, with an Analysis of Northeastern Frontier Chinese and Old Tibetan Phonology. Tunguso-Sibirica 40. Wiesbaden: Harrassowitz, 2017. xlix, l, 519, [1] p.

101. Shiraishi 2009 — Shiraishi N. Searching for Genghis: Excavations of the Ruins at Avraga // Genghis Khan and the Mongol Empire / ed. by W. W. Fitzhugh, M. Rossabi, and W. Honeychurch. Santa Barbara, CA: Perpetua Press, 2009. Pp. 132–135.

102. Shiraishi, Tsogtbaatar 2009 — Shiraishi N., Tsogtbaatar B. A Preliminary Report on the Japanese-Mongolian Joint Archeological Excavation at Avraga Site: The Great Ordu of Chinggis Khan // Current Archeological Research in Mongolia: Papers from the First International Conference on “Archeological Research in Mongolia” held in Ulaanbaatar, August 19th–23rd, 2007 / ed. by J. Bergmann, H. Parzinger, E. Pohl, D. Tseveendorzh. Bonn Contributions to Asian Archeology 4. Bonn: Vor- und Frühgeschichtliche Archäologie, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn, 2009. Pp. 549–562.

103. Svantesson et al. 2005 — Svantesson J.-O., Tsendina A., Karlsson A., Franzén V. The Phonology of Mongolian. The Phonology of the World’s Languages. New York: Oxford University Press, 2005. XIX, 314 p.

104. Weiers 1975 — Weiers M. Schriftliche Quellen in Moġolī. 2. Teil: Bearbeitung der Texte. Abhandlungen der Reinisch-Westfälischen Akademie der Wissenschaften 59: Materialien zur Sprache und Literatur der Mongolen von Afghanistan 3. Opladen: Westdeutscher Verlag, 1975. 175 s.

105. Wu, Janhunen 2010 — Wu Yingzhe, Janhunen J. New Materials on the Khitan Small Script: A Critical Edition of Xiao Dilu and Yelü Xiangwen. Languages of Asia 9: Corpus Scriptorum Chitanorum 1. Folkestone: Global Oriental, 2010. 384 p.


Рецензия

Для цитирования:


Рыкин П.О. О некоторых редких и малоизвестных военных терминах в монгольских летописях XVII в. Oriental Studies. 2023;16(1):171-192. https://doi.org/10.22162/2619-0990-2023-65-1-171-192

For citation:


Rykin P.O. Some Rare and Little-Known Military Terms from 17th-Century Mongol Chronicles Revisited. Oriental Studies. 2023;16(1):171-192. (In Russ.) https://doi.org/10.22162/2619-0990-2023-65-1-171-192

Просмотров: 508


Creative Commons License
Контент доступен под лицензией Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 License.


ISSN 2619-0990 (Print)
ISSN 2619-1008 (Online)